شواهد تاریخی بر عدم تحریف قرآن کریم
نویسنده: محمدکریمی درچه
چکیده
قرآن کریم آخرین کتاب آسمانی نازل شده از جانب خداوند متعال برای هدایت بشر و منبع اصیل و رکن اساسی دین است. به طوری که تحریف آن، حجیت آن را خدشه دار کرده و بنیان دین را به لرزه می افکند. بنابراین از سوی دانشمندان علوم قرآن و بزرگان دین، ادل? محکم، استوار و متینی مبنی بر عدم تحریف قرآن مطرح شده است و حجیت آن بر همگان به اثبات رسیده است. همچنین شواهد و قرائن تاریخی در دسترس است که نشانگر عدم تحریف قرآن بوده و موجب تقویت ادله تحریف ناپذیری قرآن می باشد. به نظر می رسد که نزول تدریجی قرآن، اهتمام پیامبر اکرم (ص) و صحابه، اهتمام مسلمانان، تأیید پیشوایان معصوم(علیهم السلام)، عدم احتجاج ائمه معصومین(علیهم السلام) به آیات ادعایی تحریف شده، همگی از شواهد تاریخی است که بر عدم تحریف قرآن دلالت دارند.
کلید واژگان: قرآن کریم، شواهد تاریخی، عدم تحریف
شواهد تاریخی بر صیانت قرآن از تحریف
سید مرتضى علم الهدى (م. 436 ه. ق) نخستین کسى است که از امامیه به این دلیل توجه کرده و با استدلالى متین و شواهدى نیرومند به طرح بحث پرداخته است. چنانچه می گوید:
«...بدانسان که ما ببودن شهرها و حوادث بزرگ عالم و کتابهاى معروف و اشعار عرب علم و یقین داریم همچنین به دست نخوردن قرآن یقین و علم داریم با اینکه در این امور توجه و عنایت شدید به حفظ و نقل آنها باندازه قرآن ابداً نبوده است چه قرآن معجزه پیامبر و مأخذ و سند احکام دینى اسلام است. دانشمندان اسلام در حفظ و حمایت قرآن منتهاى کوشش را داشتند بطورى که تمام موارد اختلاف مربوط به اعراب یا قرائت و حروف همه را بطور دقیق میدانستند و با این عنایت و علاقه چطور تصور دارد که چیزى از آن کم شود و تغییر یابد. بهمان درجه که ما به اصل قرآن یقین داریم صحت اجزاء و آیات آن نیز براى ما یقینى است مثلًا کتابى را که سیبویه یا مزنى نوشته است براى اهل ادب همه و یا قسمتى از آن تفاوت نمیکند یعنى همانطور که بأصل آن اجمالًا یقین دارند که از سیبویه و یا مزنى است همچنین هر قسمت و بابى از آن را میدانند که از آنها است و اگر کسى بابى را از نحو در آب کتابها بیفزاید که در اصل نبوده همه میدانند که آن قسمت بعداً اضافه و ملحق شده و جزء اصل کتاب نبوده است وقتى یک کتاب عادى چنین وضعى را داشته باشد بدیهى است که عنایت بقرآن بمراتب بالاتر از عنایت و علاقه بضبط کتاب سیبویه و دیوانهاى شعراء بوده است.... قرآن در عهد رسول اللَّه بهمین ترتیب که الآن در دست ما است جمع شد و چنین استدلال میکند که صحابه و یاران پیامبر قرآن را فرا گرفته و حفظ مىنمودند و گاهى دستهاى معین میشدند که همه آن را حفظ کنند و بر پیامبر میخواندند. گروهى چون عبد اللَّه بن مسعود و ابى بن کعب و دیگران چند مرتبه همه قرآن را بر پیامبر خواندند و ختم کردند همه اینها با کمترین تأمل و تفکر ثابت میکند که قرآن در زمان رسول اللَّه جمع شده و کامل بوده نه پراکنده»( ترجمه مجمع البیان، ج1، مقدمه، فن پنجم، ص26)
این شواهد تاریخی عبارتند از:
1.نزول تدریجی قرآن
وَ قُرْءَانًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلىَ النَّاسِ عَلىَ مُکْثٍ وَ نَزَّلْنَاهُ تَنزِیلا(اسراء/106)
نزول تدریجی قرآن یکی از شواهدی است که نشانگر عدم تحریف در قرآن کریم است. با این تحلیل که نزول تدریجی آیات قرآن کریم در مدت 20سال به همراه حضور پر برکت پیامبراکرم(ص) و همچنین وجود حافظه بسیار قوی عرب آن زمان، زمینه را برای قرائت مکرر و حفظ و ثبت آن و عرضه به محضر مبارک پیامبر اکرم(ص) به راحتی فراهم می کند، به طوری که کاتبان و قاریان و حافظان و حتی عامه مردم در اثر برخورد فراوان با آیات و تکرا زیاد آن، تسلط و احاطه ای خاص بر آن پیدا کرده و متوجه وجود هرگونه حذف، تغییر و یا ورود عبارت جدید شده و به شدت با آن برخورد می کردند. بنابراین شاید بتوان گفت که بهترین شاهد تاریخی «نزول تدریجی قرآن» است که به خواست و اراده الهی صورت گرفته و امکان هرگونه تحریف را از ذهن می زداید. آری، خداوندی که در ابتدای نزول با تدبیری خاص(نزول تدریجی قرآن) قرآن را تثبیت و حفظ می کند، یقیناً بعد از آن هم با توجه به حکیم بودنش، با اسباب و عوامل خاصی آن را حفظ خواهد کرد، چنانچه فرمود:« إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُون» (حجر/9)
2.اهتمام پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و صحابه
عشق و علاقه پیامبراکرم(ص) به حفظ و نشر قرآن و همچنین نگرانی ایشان نسبت به جمع آوری قرآن موجب می شد که قبل از اتمام وحی نسبت به خواندن قرآن عجله نماید. چنانچه خداوند متعال می فرماید:« لَا تحَُرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ-إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَ قُرْءَانَهُ-فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْءَانَهُ-ثمَُّ إِنَّ عَلَیْنَا بَیَانَهُ» (قیامت 16 - 19) (زبانت را به قرآن [پیش از تمام شدن وحیش] حرکت مده که به [قرائت] آن شتاب کنى........). این آیات نشان می دهد که پیامبر اکرم(ص) نسبت به حفظ، جمع آوری و صیانت قرآن از تحریف، تلاش بسیار فراوانی داشته است. همچنین پیامبر اکرم، پیوسته دستور حفظ، ثبت و ضبط قرآن را می داد. چنانچه مسلمانان موظف به ثبت آن بودند و نسخه های متعددی از آن را تهیه کرده و در منزل، صندوقچه ها و..... نگهداری می کردند. و همچنین برخی از صحابه مانند ابن مسعود و ابیّ ابن کعب نسبت به ثبت و ضبط قرآن تلاش ستودنی داشته اند چنانچه برخی از ایشان بخش عظیمی از آیات و یا هم? قرآن را بر پیامبر عرضه نموده و تفسیر و قرائت آن را از پیامبر آموخته اند.
ادامه دارد
